» direct naar zoek en menu

Tijdschrift voor webwerkers » Artikel #15

Er was eens een goed logo… - Symboliek & communicatie

Mijn opa, een karaktervolle man met een grote witte baard en witte, bijna lichtgevende achterovergekamde haren, wees naar het amulet om mijn nek: “Jij hebt daar de eerste vorm van huisstijl om je nek!”.

Ik dacht dat hij z’n verstand verloren had. Op de amulet staat een rune. Wat bazelde die man? Hij zag de vraagtekens in mijn ogen, misschien niet eens wetend welk misverstand ontstaan was. “In vroeger tijden zetten mensen zulke runen op hun huis. Elk huis had z’n eigen afbeelding.” Een beetje verbaasd was ik wel. Dat wist ik niet. Misschien was dit de voorloper van het logo. Ontsproten aan de diepgewortelde behoefte van de mens aan individuatie, uniciteit, identiteit.

Een logo is een symbool. Een vorm. Een woord. Een uniek vormgegeven woord. Een teken, een signaal. Het is een voertuig voor betekenis. Het is een middel om een eigen gezicht te geven aan een bedrijf. Het is de evangelist van een visie. Het is iets, waar je niet zonder kunt in de hedendaagse communicatie. Zakelijk verkeer wordt bewegwijzerd met logo’s. Jonge logo’s kijken je vanaf bedrijfspanden smachtend aan, hopend dat je hoort wat ze te zeggen hebben. Oude knarren sieren de zijkanten van vrachtwagens, trots op hun enorme waarde, sijpelend van connotatie.

Innig verweven met de werkelijkheid is een logo een abstractie die in eerste instantie waardeloos is en gaandeweg z’n waarde verzamelt.

Ik moet wat bekennen. Ik hou van logo’s. Van kleins af aan spiedt mijn oog om logo’s te vinden en bestuderen. Onwillekeurig wordt mijn aandacht opgeëist door deze vormen en analyseer ik de lijnen, de kleuren, de lettertypes, de creatie van de vormgever. Er gaat voor mij een enorme aantrekkingskracht uit van de communicatieve waarde. Nu ik zelf menig logo ontworpen heb kan ik zeggen dat het een boeiend proces is om de juiste vorm te zoeken voor wat je zeggen wilt en uit wilt stralen. Keuze na keuze, stap voor stap baan je je een weg door de mogelijkheden om uiteindelijk bij een symbool uit te komen waarvan je weet dat deze de wijde wereld in zal moeten gaan om zich te bewijzen. Om waarde te krijgen.

Dat werkt twee kanten op: je geeft het logo een bepaalde uitstraling mee, waardoor het intrinsieke waarde heeft. Vervolgens moet je als bedrijf met je daden en woorden dat symbool gaan opvullen met concrete en minder concrete waarden. Als je hierin slaagt heb je bereikt dat bij elke confrontatie met je beeldmerk mensen denken aan dat complexe geheel van corporate identity, missie en visie. Dat mensen denken: “Dit symboliseert kwaliteit en het voelt prettig als ik het zie.” Het voelt hip, trendy. Of betrouwbaar en geruststellend.

Deze vraag kun je op veel manieren beantwoorden: Een goed logo heeft veel waarde weten te verzamelen en bezit hierdoor grote communicatieve, strategische en bedrijfsidentiteit-versterkende vermogens. Hier is eigenlijk weinig over te zeggen op het niveau van vormgeving. Er zijn 'technisch gezien' prullen van logo’s die toch enorme waarde hebben voor het bedrijf in kwestie. Maar er zijn ook exemplaren die werkelijk juweeltjes zijn - en wat mij betreft tot beschermde diersoort gerekend moeten worden - die toebehoren aan succesloze bedrijven.

Een goed logo is goed ontworpen. Dat lijkt een open deur, maar soms menen mensen bepaalde logo-logica te hebben ontdekt en passen dit op vormverminkende wijze toe. Bijvoorbeeld; “Een logo, dat zijn twee initialen door elkaar heen.” Of; “Een logo, dat is een vorm met een woord erbij”.

Beide statements zijn waar. De monstertjes die sommige mensen weten te fabriceren in Word, Corel Draw of Paint Shop Pro zijn ontroerend, maar ook een doorn in het oog van menig designer.

Iemand die een logo aan het ontwerpen is kijkt, past aan, schuift, probeert, verandert 650 keer het lettertype, doet een andere kleur, dan toch maar weer zwart-wit, helemaal overnieuw, die tweede was toch wel krachtig, hoe ziet dit er ondersteboven uit, even laten rusten, een week later nog eens kijken. Je begint een proces te ontwaren, een recept.

Een goed logo klopt. Heeft een sterk beeldmerk of beeldend element dat éénduidig zegt wat het is. Of dit nou een abstracte vorm is of een duidelijke betekenis heeft; het mag nooit dubbelzinnig zijn.

Een goed logo is zelfstandig. Behoeft geen uitleg en redt zich prima op een vlak wit papier. Maar ook tussen de leestekens voelt het zich op z’n gemak.

Een goed logo kan groot en klein zijn. Verliest geen kwaliteit of helderheid als de omstandigheden vereisen dat deze andere afmetingen moet aannemen.

Een goed logo kan het nog steeds prima aan om door een fax verstuurd te worden zonder dat de ontvanger denkt dat er een laat-abstract werk van een postmoderne actionpainter is meegestuurd.

Een goed logo lijkt ook nog ergens op in zwart-wit. Heeft genoeg contrast om overeind te blijven.

Een goed logo, kortom, is uiterst symbolisch met een noodzaak praktisch te zijn. Het is waardeloos en van onschatbare waarde tegelijk. Wat een wonderlijk ding. Ik hou van logo’s.

Auteur

Annedien Hoen

is geboren in 1974 en opgegroeid met Abba, macramee en punnikpaddestoelen. Een eigenzinnig creatuur dat ondanks een lerarenopleiding Engels en de typische blauwe maandag kunstacademie er toch in geslaagd is de tegenwoordigheid van geest te bewaren om zich stelselmatig, toegewijd en geïnspireerd bezig te houden met grafisch ontwerp, communicatie en allerlei schrijverij, waarbij een uitgesproken idee zonder meer tot één van haar handelsmerken gerekend mag worden.

Publicatiedatum: 18 september 2002

Let op

Naar Voren is op 18 juli 2010 gestopt met publiceren. De artikelen staan als een soort archief online. Het kan dus zijn dat de informatie verouderd is en dat er inmiddels veel betere of makkelijkere manieren zijn om je doel te bereiken.

Copyright © 2002-heden » NAAR VOREN en de auteurs