Wel eens geprobeerd iets te kopen via Internet? Of een reis geboekt? Of een daarbij passende verzekering afgesloten? Dan ben je waarschijnlijk niet onbekend met het eindeloos invullen van formulieren, telkens nieuwe reisdata selecteren in de hoop dat het systeem die wel ‘pakt’, en het niet meer kunnen wijzigen van gegevens die je pagina’s terug hebt ingevuld. Dergelijke transacties via Internet lijken bijna tijdrovender dan zelf naar de winkel gaan en het daar regelen. En de volgende keer dat je eenzelfde actie onderneemt, loop je tegen precies dezelfde ergernissen aan.

Tot voor kort was dit op Internet helaas de realiteit, maar er zijn veelbelovende signalen dat het in de toekomst gaat veranderen. Het licht aan het einde van de tunnel staat bekend onder de naam Rich Internet Applications (vanaf nu afgekort tot RIA’s), een term die je steeds vaker voorbij ziet komen. Maar wat zijn het? Welke toepassings- en gebruiksmogelijkheden zijn er? En welke invloed hebben RIA’s op de doorgaande ontwikkeling van Internet?

Laten we bij het begin beginnen. Op dit moment is het grootste gedeelte van de webapplicaties (sites waar interactie tussen bezoeker en een achterliggend systeem plaats moet vinden) nog ontwikkeld in HTML. Dit levert applicaties op die een vaste vorm en volgorde hebben. Wanneer je een hotelkamer reserveert zul je de datum moeten invullen waarop je wilt reserveren, dan het aantal personen, het aantal kamers enzovoorts. Vervolgens moet je op een knop klikken waarna het systeem gaat kijken of je wensen wel mogelijk zijn. Heb je geluk, dan kun je meteen door, maar wanneer de door jou geselecteerde reservering niet mogelijk is, kun je eindeloos bezig zijn met het schuiven van je keuzes. Het systeem is namelijk vaak te ‘dom’ om aan te geven waar de crux zit: ligt het aan de begindatum, het soort kamer dat je probeert te reserveren, of het aantal nachten? Uit onderzoek is gebleken dat tweederde van de Internetgebruikers die een online reservering proberen te plaatsen, verder surft wanneer zij niet snel genoeg zinvol resultaat krijgen.

Het verliezen van deze potentiële klanten kun je voorkomen door het ontwikkelen van een intelligente applicatie die al deze problemen ondervangt. Dit is waar de RIA om de hoek komt kijken. Een Rich Internet Application staat letterlijk vertaald voor Rijke Internet Applicatie. Rijk betekent in dit geval rijk aan mogelijkheden die geïntegreerd zijn in één applicatie. Kort gezegd zijn RIA’s intelligente Internetapplicaties met de kracht en de handigheid van desktop programma’s.

Technisch gezien is de enige zinvolle mogelijkheid om een RIA te ontwikkelen op dit moment Flash (van Macromedia). Er bestaat een algemeen negatief gevoel bij Flash, omdat men hierbij denkt aan intro’s, vervelende bewegende knoppen en lange downloadtijden. Maar Flash is inmiddels geëvolueerd tot een programma dat niet langer afgedaan kan worden als animatieprogramma. De nieuwste versie - Flash MX - kan snel en makkelijk realtime communiceren met servers en databases door het nieuwe principe Flash Remoting. Hierdoor kun je zonder naar een nieuwe pagina te hoeven gaan – en zelfs zonder op een knop te klikken – up-to-date informatie in beeld brengen. Een (inmiddels beroemd) voorbeeld van een RIA is het is het hotelreserveringssysteem van het Broadmoor Hotel waar je op één pagina je complete reservering (kamer uitzoeken, gegevens invullen, betaling regelen) kunt doen. In deze RIA regel je het besluit een dag korter te gaan met één klik. Wil je een andere kamer? Ook één keer klikken. Gaat er iemand niet mee, verminder het aantal personen en je ziet direct de kosten omlaag gaan. Een hele verbetering ten opzichte van de hoeveelheid pagina‘s die je voorheen moest doorlopen.

Reserveringssystemen zijn echter slechts één toepassingsmogelijkheid. Macromedia heeft voor demonstratiedoeleinden een RIA gemaakt in de vorm van een online dierenwinkel, de Pet Market. Op zich een leuk idee, maar deze zal natuurlijk nooit in het echt gebruikt worden. Je kunt je nieuwe goudvis immers niet per post bezorgd krijgen. Andere systemen die wél in aanmerking komen om verbeterd te worden middels een RIA zijn bijvoorbeeld een site waar je een vliegticket wilt kopen. Of waar je een reis kunt boeken, concertkaartjes bestellen, je nieuwe meubels zelf vormgeven (een nieuwe koelkast bijvoorbeeld bij Jenn-air), boodschappen doen of een boek kopen (geen aparte pagina voor wel inpakken of niet inpakken, en zo ja, geen nieuwe pagina voor welk kleurtje papier).

We kunnen eindeloos doorgaan met het bespreken van voorbeelden die allemaal laten zien hoeveel makkelijker en prettiger de user experience op Internet wordt. Theoretisch gezien hebben RIA’s een aantal voordelen die het leven van de Internetgebruiker makkelijker maken en het bedrijf dat iets wil bereiken op Internet een nieuwe tool in handen geeft om zijn doelen te bereiken. De voordelen van het inzetten van een RIA in plaats van de ‘oude’ methode om interactie tussen mens en machine te laten plaatsen vinden zijn te behalen op de gebieden van efficiëntie, usability, interactiviteit en aantrekkelijkheid. RIA’s zijn voor de gebruiker efficiënt omdat hij sneller en met minder kans op fouten zijn taak kan uitvoeren. RIA’s verhogen de gebruiksvriendelijkheid omdat alle handelingen en de feedback daarop plaatsvinden in één scherm. De interactiviteit wordt verhoogd omdat de gebruiker direct het resultaat ziet van zijn handelingen en erop kan reageren. Bovendien kunnen verschillende media tegelijkertijd ingezet worden om de boodschap te verhelderen (naast invoer van de gebruiker kan er feedback via audio of video plaatsvinden). De aantrekkelijkheid ten slotte valt of staat uiteraard bij de kunsten van de interaction designer. Maar één overzichtelijk vormgegeven scherm is nog altijd aantrekkelijker dan verschillende strak ontworpen pagina’s doorlopen.

Het is inmiddels bewezen dat het inzetten van RIA’s voor bedrijven meer rendement oplevert. Wanneer een bedrijf over wil schakelen van hun oude webapplicatie naar een RIA, moeten zij wel rekening houden met backend consequenties. Je moet tenslotte wel de capaciteit hebben om meer online bestellingen of reserveringen te verwerken. Wanneer je front-end en backend goed op elkaar aansluiten, kun je grote financiële voordelen behalen, maar ook voordelen op het gebied van klantenbinding. Uit onderzoek is gebleken dat van de first-time bezoekers op een website met een RIA 75% terugkerende bezoeker wordt. Let wel, RIA’s kosten momenteel nog veel ontwikkeltijd, zeker omdat het hierbij om een nieuwe manier van Internetdenken gaat. Je stapt van het bekende HTML en javascript en maakt een standalone Flash applicatie. Dit vereist een andere werk- en denkwijze van ontwikkelbedrijven.

Wat is nu de toekomst en welke rol spelen RIA’s daarin? Omdat de mogelijkheden er zijn, betekent dat natuurlijk nog niet direct dat alles anders zal worden. Toch denken wij dat de gebruikersvoordelen van RIA’s ertoe zullen leiden dat steeds meer bedrijven over zullen gaan tot de ontwikkeling ervan. Een tevreden klant is immers belangrijk, zeker op Internet waar je de aandacht van de bezoeker snel kwijtraakt door de grote hoeveelheid andere mogelijkheden die hij heeft. Hoewel veel mensen sceptisch blijven, geloven wij dat er echt toekomst zit in e-commerce. Wie blijft er nog naar de buurtsuper gaan wanneer een veel grotere en vooral goedkopere supermarkt om de hoek geopend wordt? Oftewel, wie blijft stug het hotel opbellen wanneer je de ingesprektoon kunt omzeilen door snel een eenvoudig via Internet je reservering te regelen?

Al jaren groeit Internet van een statisch naar een dynamisch geheel. De plaats van RIA’s is hierin duidelijk, dynamisch zijn ze zeker. Maar omdat ze zich specifiek richten op de gebruiker, op de user experience, zijn zij bovendien een duidelijke stap voorwaarts in de ontwikkeling van de bruikbaarheid, de volgende stap in de evolutie van Internet. Wat daarna komt? Een voorproefje wat de toekomst brengt: Information Convenience. De juiste informatie via het juiste device op het juiste moment op een aantrekkelijke manier gebracht.

• Home
• Artikelen
• Colofon